آشنایی با گیاه پتوس طلایی و شرایط نگهداری از آن

مشخصات گیاه پتوس طلایی

مبدا:استرالیا، اندونزی، چین، ژاپن و هند

نام:پوتوس طلایی یا پیچک شیطان

نام علمی: Epipremnum aureum

حداکثر رشد۱۸۰ سانتی متر

پوتوس

زادگاه:این گیاه، بومی استرالیا، اندونزی، چین، ژاپن و هند است.با وجود دامنه وسیع آن باز هم از نقاط مختلف جهان وارد و صادر می شود.

اگرچه این گیاه به عنوان یک گیاه خانگی شگفت انگیز است، اما در بعضی از جاها، پرورش آن در خارج از منزل غیر قانونی است، زیرا به عنوان یک گونه مهاجم اعلام شده است.

این گیاه بعلت تصفیه کننده هوای منزل یکی از گیاهان است توسط ناسا برای نگهداری در داخل منزل توصیه شده است

نام های معمول برای Epipremnum aureum، پوتوس طلایی، پیچک شیطان، گیاه پول، تاک نقره ای و بسیاری نام های دیگر است. پوتوس هنگامی که در طبیعت وحشی رشد می کند، می تواند خود را به شاخه ها یا درختان دیگر از طریق ریشه های هوایی متصل کند.

پس از آن، انشعابات ساقه های خود را به پایین می فرستد تا به خاک برسند، جایی که ساقه ها ریشه می شوند و شروع به رشد در سراسر زمین می کنند. در طبیعت وحشی این گیاه به ارتفاع ۲۰ متر هم می رسد.

مشخصات ظاهری پوتوس طلایی

زیبایی این گیاه در برگ های آن است. برگ های به شکل پیکان با برگ های کوچک اطراف آن جایگزین می شود. این برگ ها در کنار هم به طول ۱۰۰ سانتی متر و تا عرض ۴۵ سانتی متر رشد می نمایند.

حتی در گیاهان جوان، برگ ها دقیقا مانند برگ گیاهان بالغ هستند، فقط نسخه هایی کوچکتر از آنها. این ویژگی باعث می شود که پوتوس در هر سنی زیبا باشد.

برگ های پوتوس به صورت یک ترکیب زرد و سبز با طرحی سنگ مرمری زیبا می باشند که طرح هر برگ برای خود منحصر بفرد است. شما می توانید ساقه ها را به هر سمت و سویی که می خواهید هدایت کنید تا مسیر رشد و شکل دهی آن در کنترل شما باشد.

گلدهی پوتوس طلایی

گلدهی این گیاه در طبیعت است و در محیط خانه به ندرت گل می دهد. زیبایی پوتوس در برگ های آن است، نه در گل هایش.

میزان سمی بودن:

هر قسمت از این گیاه برای حیوانات خانگی و همچنین انسانها سمی است. در صورت داشتن حیوانات خانگی یا بچه های کوچک، از پرورش این گیاه در خانه خود اجتناب کنید.

انواع گونه های پتوس

از مشهورترین نوع گیاه پتوس می توان به پتوس (پتوس طلایی) و  پتوس ملکه مرمر و پتوس جید اشاره نمود.

پتوس طلایی

همانطور که از اسم این نوع پیداست، دارای برگهای زرد طلایی بوده که جلوه زیبایی دارد. این گونه نام های دیگری از جمله شیطان ایوی و یا ایوی جزایر سولومون نیز دارد. این گونه علاوه بر جزایر سولومون در بخش هایی از جنوب شرقی آسیا هم وجود دارد. چنانچه پتوس طلایی را به مدت خیلی کم در معرض نور مستقیم خورشید بگذارید، برگهای آن از رنگ زرد طلایی به سبز روشن متمایل می گردد. این گونه در مناطقی مانند ایلات فلوریدا جنوبی آمریکا تمایلات تهاجمی را نشان می دهد.

پتوس ملکه مرمر Marble Queen Pothos

نام علمی Epipremnum aureum ‘Marble Queenاین نوع رایج ترین نوع پتوس است و رشد کند و آرامی دارد. رنگ شاخ و برگ آن متمایل به سفید است. نگهداری پتوس ملکه مرمر دشوارترین در بین سایر گونه هاست و از این رو محبوبیت این گونه کمتر از بقیه گونه ها می باشد. با این اوصاف رشد گونه ملکه مرمر در فضاهای بسیار کوچک و محدود بسیار خوب می باشد.

پتوس جید یا پتوس مروارید Pearls and Jade Pothos

نام علمی : Pears and Jade pothos (Epipremnumاین نوع پتوس حالتی ابلق داشته و رنگ برگهای آن سبز تیره همراه با کِرِم طلایی می باشد. جید سبز در اصل یک گونه از ملکه مرمر است که به ملکه سبز موسوم می باشد. پتوس اغلب به دمایی در حدود ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نیازمند است. اما پتوس از آنجایی که یک گیاه استوایی و گرمسیری می باشد، دماهای بالاتر از ۲۴ درجه را بیشتر ترجیح می دهد. همچنین پتوس نیازمند محیطی با رطوبت نسبتاً بالا می باشد.

پتوس نئون

نئون پتوس (Epipremnum ‘Neon) یکی از متفاوت ترین گونه ها است. برگهای قلبی آن به صورت شفاف روشن یا به رنگ زرد طلایی و دارای هیچ گونه تفاوتی نیست. برگهای جدیدتر و جوان تر نسبت به برگهای قدیمی تر روشن تر هستند. شاخ و برگ با افزایش سن رنگ می یابد. برای به دست آوردن بهترین رنگ ، پتوس نئون را در نور روشن رشد دهید. در لکه های کم نور ، رنگ کسل کننده تر و تیره تر خواهد بود.

پتوس جسینا

برگهای Jessenia pothos (Epipremnum ‘Jessenia) برگهای سبز و قلبی شکل را نشان می دهد که به وفور با نمودار ترشح مشخص شده اند. مانند ملکه مرمر (که جسنیا کاملاً شبیه آن است) ، هر برگ متفاوت خواهد بود. معمولاً تفاوت میان مرمر ملکه و جسنیا وقتی در کنار یکدیگر هستند ، معمولاً سخت نیست. واریته از مرمر ملکه بسیار سبکتر از واریته سبز-لیمونی جسنیا است. جسنیا تمایل به کندتر از پتوس طلایی دارد.

پتوس مانژولا

Manjula pothos (Epipremnum “Manjula”) یکی دیگر از انواع ثبت شده ثبت شده توسط دانشگاه فلوریدا است. این گیاه دارای برگهای سبز و پهن شکل قلب است. شاخ و برگ آن با سایه های نقره ای ، سفید ، خامه ای و سبز روشن متنوع است. هر برگ متفاوت است؛ بسیاری از برگها تکه های بزرگی از رنگ سبز دارند. دیگران به شدت لخته و پاشیده می شوند. با Manjula ، معمولاً بین مناطق متنوع خط واضح وجود ندارد – بنابراین مناطق خامه ای تمایل دارند دارای لکه ها یا لکه های رنگهای دیگر باشند. راه دیگر برای جدا کردن مانژولا از سایر گونه های پتوس این است که برگها دارای لبه های موج دار هستند و به اندازه سایربرگها صاف نخواهند داشت.

پتوس آبی سبو

این نوع پتوس (برگهای Epipremnum pinnatum ‘Cebu Blue) از برگ های آن به رنگ برگهای آبی-آبی به شکل فلش نشان نمی دهند. شاخ و برگها معمولاً دارای مقداری براق فلزی هستند و باعث می شود آن را از سایر انواع پتوس ها متمایز کند. در حالی که برگهای جوان به شکل پیکان پیچیده هستند ، پتوس سبو آبی می توانند برگهای بزرگی به رنگ آبی و سبز با شکافهای طبیعی درست مانند Monstera تولید کنند. زمان لازم است که گیاه برای رسیدن به این برگ از نوع بالغ ، شرایط بالغ و گرم و شفاف داشته باشد.

شرایط نگهداری گیاه آپارتمانی پتوس:

آبیاری: آبیاری بیش از حد موجب پوسیدگی و زرد شدن ساقه های پتوس می شود، بدین منظور بین دو آبیاری سطح خاک را چک نمایید که خشک شده باشد سپس آبیاری مرحله ی بعد را انجام دهید، زهکشی گلدان را نیز بررسی کنید که آب اضافی از گلدان خارج شود.

نور: نور مستقیم خورشید موجب آسیب دیدگی برگ های گیاه می شود، بدین منظور گیاه را در محیط نیم سایه با نور مناسب قرار دهید. واریته های ابلق و طلایی به نور بیشتری نیاز دارند تا زیبایی و رنگ بندی برگ های آنها حفظ شود.

خاک: ترکیب خاک برگ، خاک باغچه و ماسه برای گیاه پتوس خاک مناسبی می باشد.

کود: به منظور تقویت گیاه در فصل رشد از کود کامل گیاهان آپارتمانی یا کود ۲۰-۲۰-۲۰ هر دوماه یکبار می توانید استفاده کنید.

رطوبت: هفته ای دو تا سه بار غبار پاشی یا اسپری آب موجب حفظ رطوبت گیاه می شود.

دما: در فصل تابستان ۲۴ درجه سانتی گراد و در فصل زمستان ۱۶ درجه سانتی گراد دمای ایده آل برای نگهداری گیاه پتوس می باشد.

تکثیر: از اواخر فصل بهار تا اوایل فصل تابستان می توانید به منظور تکثیر پتوس از قلمه ی ساقه استفاده نمایید. (پتوس به راحتی در آب ریشه می دهد و به راحتی تکثیر می شود.)

تکثیر گیاه پتوس طلایی:

این گیاه بالا رونده و زیبا، یکی از گیاهانی است که تکثیر آن با موفقیت بسیار همراه است. زمانی که ریشه دهی صورت میگیرد تحمل گیاه در مقابل آشفتگی کم می شود. بنابراین بهتر است قلمه‌ها ازابتدا در گلدانی کشت شوند که در آینده در آن رشد کافی کنند.

همچنین بهتراست قلمه‌ها را پس از ریشه دهی با کود مایع تغذیه کنند. برای تکثیر شما میتوانید قلمه‌ای انتهایی ساقه را به طول ۸ تا ۱۰ سانتیمتر، با یک چاقوی تیز جدا کنید و انتهای قلمه را در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده و یا هر۳تا ۵ قلمه را در گلدان با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست بذر وقلمه، بکارید.

خاک را مرطوب کنید و گلدانها را در نور مناسب و دمای ۲۰درجه سانتیگراد نگاه دارید و با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید. ریشه دهی یکماه یا بیشتر طول خواهد کشید.

گیاهانی که در بهار تکثیر شده‌اند، انبوه‌تر و شکیل‌تر می‌باشند. این گیاه در محل گره ساقه، به راحتی تولید ریشه نابجا می‌کند.

پس میتوان از محل همین گره‌ها قلمه گرفت و در ماسه قرار داد تا ریشه دار شوند. از تقسیم بوته هم می‌توان برای تکثیر آن استفاده کرد و در آب نیز ریشه دار می‌شود.

برای ازدیاد پوتوس به روش قلمه می‌توانید قطعاتی از قسمتهای ضخیم ساقه را به طول ده سانتی‏متر جدا نموده و در آب قرار دهید، وقتی قلمه‏‌ها ریشه زدند آنها را به گلدان منتقل کنید.

هر چند بهار مناسبترین زمان برای ازدیاد پوتوس است اما درداخل آپارتمان هر زمانی می‏توان آن را تکثیر نمود. بهترین درجه حرارت برای ریشه‏ زایی قلمه‏ ها ۲۱ درجه سانتی‏گراد است.

عوض کردن گلدان:

زمانی که ریشه به اندازه کافی رشد کرد گیاه را به گلدان بزرگتری منتقل کنید. برای اینکه مطمئن شوید که گیاه به گلدان بزرگتری احتیاج دارد نگاهی به کناره‏‌های سطح خاک و منفذ زیر گلدان بیندازید. ریشه‏‌های طویل از منفذ زیر گلدان و لبه‏‌های سطح خاک بیرون می‏زنند در اینصورت گیاه به گلدان بزرگتری احتیاج دارد.

گلدانی یک درجه بزرگتر از گلدان قبل تهیه نموده، به گیاه آب کافی بدهید، آن را وارونه کنید و ضربه‏‌ای به ته گلدان بزنید. گیاه با ریشه و خاکهای اطرافش از گلدان خارج می‏شوند. مقداری از خاک‌های نامرغوب و ریشه‌های ضعیف را جدا کنید حالا به گلدان جدید قدری خاک اضافه نموده و گیاه را منتقل کنید و با خاک مرغوب اطراف را پر کنید گیاه را آبیاری کنید و در محل مناسب بگذارید.

آفات و بیماری های گیاه پتوس

پتوس در کل گیاهی بسیار مقاوم در برابر عوامل بیماری زا و آفات می باشد. در نتیجه خیلی شاهد بیماری و آفت در این گیاه نیستیم. اما ممکن است در برخی اوقات روی برگهای پتوس شاهد حشره mealybugsیا شپشک آردی باشیم. یکی از راهکارهای از بین بردن شپشک آردی آغشته نمودن برگهای پتوس با مقدار کمی الکل می باشد. بهتر است هر هفته از نزدیک به برگها و ساقه های پتوس با دقت نگاه کنید تا در صورت ابتلا به هر نوع بیماری و یا آفات، بی درنگ متوجه آن شده و از گسترش آن جلوگیری کنید.

به جز شپشک آردی، آفات دیگری را نمی توان در پتوس مشاهده کرد زیرا همانطور که گفته شد این گیاه بسیار مقاوم و بادوام می باشد.

 زرد شدن برگهای پتوس

یکی از مشکلات عمده بیشتر خریداران پتوس، زرد شدن برگهای این گیاه می باشد. از دلایل عمده این وضعیت می توان به آلودگی قارچی، پوسیدگی ریشه و یا آلودگی باکتریایی برگها که البته به صورت نقطه ای است اشاره نمود.

از دلایل اصلی پوسیدگی ریشه پتوس می توان به ماندن آب به مدت زیاد در خاک اشاره نمود. راه حل این معضل، زهکشی مناسب (البته نه زهکشی خیلی زیاد) برای خاک اشاره کرد که سبب تخلیه آب اضافی در خاک می گردد. از نشانه های پوسیدگی ریشه گیاه علاوه بر زرد شدن برگها می توان به سیاه و نرم شدن ریشه و بوی نامطبوع آن اشاره نمود.

البته نباید زرد شدن برگهای پتوس در اثر کمبود نور را با زرد شدن در اثر پوسیدگی ریشه اشتباه گرفت. به آلودگی قارچی توجه بسیار زیادی داشته باشید. زیرا به سرعت در گیاه انتشار یافته  و سبب از بین رفتن سریع گیاه خواهد شد. در صورت زرد شدن برگهای پتوس، برگهای زرد را از گیاه جدا کرده و ساقه اصلی و ساقه های فرعی گیاه را با میزان کمی الکل ضدعفونی کنید.

حتماً دقت بسیار زیادی داشته باشید که آلودگی قارچی را سریعاً متوقف کنید زیرا اگر به ریشه گیاه برسد، تقریباً دیگر کار از کار گذشته و امکان نجات گیاه به صفر خواهد رسید.

 نوسانات دمایی زیاد (گرم شدن و سرد شدن ناگهانی دما) شوک حرارتی شدیدی را به گیاه وارد کرده و موجب آسیب دیدن پتوس می شود. پس دقت کنید که محیط نگهداری پتوس از دمای مناسبی برخوردار بوده و دچار نوسانات شدید نشود. بهتر است پتوس در مجاورت درها و پنجره هایی که زیاد باز و بسته می شوند، قرار نگیرد. بهترین مکان برای این گیاه گوشه های اتاق و در مجاورت دیوار می باشد.

چنانچه پتوس دچار کمبود آب شود، جهت جلوگیری از اتلاف آب و رطوبت، تعدادی از برگهای خود را می سوزاند تا تعداد برگها کم شود و گیاه دچار شوک کم آبی نشود. ریشه های گیاه باید سفید رنگ باشد که نشانه سالم بودن ریشه است. چنانچه ریشه های گیاه قهوه ای و سیاه باشد نشانه پوسیدگی در ریشه می باشد. اگر مشاهده کردید که ریشه گیاه در گلدان بیش از اندازه متراکم شده، باید اقدام به تعویض گلدان و جایگزینی آن با یک گلدان بزرگتر کنید. دقت کنید که برگهایی که بیش از اندازه زرد شدند را حتماً از گیاه جدا کنید. بهترین موعد برای قلمه زنی پتوس اسفند ماه می باشد.

نشانه های ایجاد تنش در پتوس

• زرد شدن برگها

دلیل عمده این معضل افراط در آبیاری و یا کمبود آبیاری گیاه می باشد.

• افتادگی برگها و ساقه های گیاه

دلیل عمده این مشکل خشک شدن بیش از حد گیاه در نتیجه ی از دست دادن رطوبت آن می باشد.

• کم رنگ بودن رنگ سبز برگها

دلیل اصلی این مشکل کمبود نور مناسب برای گیاه است و باید پتوس را به مکانی با نور بیشتر منتقل کرد.

• رنگ پریده بودن برگها

دلیل این معضل دقیقاً بر عکس مشکل فوق می باشد. یعنی در این حالت گیاه در نور بیش از حد قرار دارد و باید آن را به مکانی با نور کمتر و ملایم تر انتقال داد.

• ایجاد زخم های سفید رنگی روی گیاه

دلیل بروز این مشکل، آفت زدگی گیاه می باشد و برای رفع آن باید از سموم آفتکش البته به میزان مناسب و کاملاً بر طبق دستور العمل مندرج روی جعبه عمل نمود.

• ایجاد نقاط قهوه ای روی برگها

دلیل ایجاد این مشکل آبیاری بیش از اندازه گیاه است. حتماً بین دو آبیاری خاک گیاه باید کاملاً خشک شود. ماندگاری زیاد آب در خاک سبب پوسیدگی ریشه گیاه خواهد شد.

• ایجاد چین و چروک روی برگها

دلیل اصلی این معضل مجاورت پتوس با هوای بیش از اندازه سرد است. سرمای زیاد سبب چروکیده شدن برگها خواهد شد. درنتیجه گیاه را بی درنگ به مکانی گرم تر منتقل کنید و البته بسیار دقت کنید که مکان مذکور بیش از حد گرم نباشد زیرا نوسان ناگهانی دما موجب ایجاد شوک حرارتی و آسیب دیدگی گیاه خواهد شد.