Oxalis triangularis ، گیاه اُکسالیس یا شبدر زینتی که به نوعی شبدر دروغین میباشد ، گونه ای از گیاه چند ساله خوراکی در خانواده شبدر ترشکیان است. این گیاه متعلق به بومی چندین کشور در جنوب آمریکای جنوبی است. این گیاه جنگلی به طور معمول به عنوان گیاهچه گیاهان جوانی رشد می کند اما می تواند در خارج در مناطق آب و هوایی استوایی پرورش داده شود.ولی مکان سایه روشن(نورغیرمستقیم اما کافی) را ترجیح میدهد از ورود این گیاه به ایران مدت‌زمان زیادی نمی‌گذرد.
برگهای عمیق مارون مانند دو گونه از جنس یونجه است که معمولاً آن را به فارسی شبدرمی نامند ، از این رو نام شبدردروغین نیز میگویند. از ویژگی های جالب توجه این است که برگها مانند چتر شب بسته و در روز باز میشود. این گیاه برگ‌هایی یکدست قرمز-بنفش رنگ دارد.
در تصور اولیه به نظر میرسد نگهداری این گیاه در خانه غیر ممکن و سخت است ولی علارغم ظاهر، گیاهی سازگار به محیط آپارتمانی است و شرایط نگهداری ساده ای دارد.
نور مورد نیاز گیاه اکسالیس
این گیاه نیز همانند دیگر گیاهانی که دارای برگهای رنگی هستند نیازمند نور زیاد و هوای خنک است تا رنگ برگهای آن حفظ شود؛ در غیر این صورت رنگ‌ها به‌سوی سبز تغییر می‌کنند؛ بنابراین برای نگهداری این گیاه نقطه‌ای از خانه را انتخاب کنید که همواره روشن باشد، این بدان معنی نیست که می‌توانید این گیاه را در زیر نور مستقیم نگهداری کنید! همین‌که نور غیرمستقیم به آن برسد کافی است.
دما مورد نیاز گیاه اکسالیس
بهترین دما برای این گیاه مابین ۱۶ تا ۲۴ درجه است. در غیر این صورت رنگ آن سبز خواهد شد. در زمستان گیاه به خواب فرو می‌رود و در این زمان آبیاری آن نیز قطع خواهد شد؛ اما در بهار گیاه دوباره بیدار شده و بر روی آن گلهای زیبایی نیز پدید خواهد آمد؛ اما نکته مهم این است که این گل‌ها جلوی رشد گیاه را خواهند گرفت و بهتر است آنها را از گیاه جدا کنید.
نیاز آبیاری گیاه اکسالیس
سعی کنید برای این گیاه رطوبت کافی را ایجاد کنید، برای این منظور می‌توانید هم آن را در کنار گیاهان دیگر نگهداری کنید و یا زیرگلدانی یک جزیره ابی درست کنید تا رطوبت ان تامین شود. این گیاه دارای پیاز است و اگر آبیاری زیادی انجام دهید پیازهای ان خواهد پوسید.بنابراین بهتر است این گیاه را هفته‌ای یکبار آبیاری کنید؛ به‌عبارت‌دیگر بهتر است تا بین هر دو آبیاری سطح خاک گلدان خشک شود.
خاک، و تغذیه ای گیاه اکسالیس
اکسالیس نسبت به خاک سختگیر نیست و می توان از مخلوط خاک معمولی و خاک برگ و شن استفاده کرد. هر دو سال یکبار در فصل زمستان که گیاه در خواب است باید گلدان را تعویض کنید. بهترین نشانه نیاز به تعویض گلدان، خروج ریشه ها از منافذ زیرین گلدان یا قطعاتی از ساقه و پیازها از حاشیه گلدان است. گلدان جدید باید فقط ۲۰درصد بزرگ تر باشد.این گیاه به دلیل داشتن برگ‌هایی به رنگ قرمز نیاز به تغذیه قوی نیز دارد، ازاین‌رو بهتر است تا گیاه را هر دو هفته یکبار توسط کودهای پتاس بالا مثلا ۳۶-۱۲-۱۲ یا ۴۵-۱۰-۵ استفاده شود به غلظت نصف دوز توصیه شده هر کود استفاده شود.
هرس گیاه اکسالیس
گیاهان بالغ و استقرار یافته را هر ۳ تا ۵ سال یکبار در اوایل تابستان یا در طی فصل رکود، از سطح زمین کف زنی می کنند. یعنی تمامی برگ ها و سایر قسمت های گیاه را از نزدیکی سطح زمین قطع می کنند تا برگ های جدید شروع به رشد نمایند.
گیاهان جوان را هر ساله در اوایل تابستان یا در طی فصل رکود کف زنی می کنند تا در خاک گسترش یافته و مستقر شوند.
تکثیر گیاه اکسالیس یا شبدر زینتی
اکسالیس به روش تقسیم ریزوم، غده و پیاز تکثیر می شود.
در پایان زمان استراحت گیاه و در هنگام تعویض گلدان با تقسیم پیازهای گیاه مادری و کاشت هر قسمت از توده گیاه در یک گلدان مستقل حاوی خاک معمولی + خاک برگ + شن درشت، می توان اکسالیس را تکثیر کرد. می توانید هر ۱۰ پیاز را در یک گلدان و در عمق ۲ تا ۳ سانتی متری بکارید.
برای کاشت در فضای باز فاصله ۷ تا ۱۰ سانتی متری بین پیازها را رعایت کنید. قبل از کاشت پیازها، ابتدا خاک را خیس کرده و اجازه دهید تا آب اضافی خارج شود. آبیاری زیاد باعث پوسیدگی پیازها می شود. گلدان حاوی پیازها را در مکانی که ۴ تا ۵ ساعت آفتاب مستقیم دارد، قرار دهید.
طریقه کاشت پیاز اکسالیس
ابتدا دو سوم گلدان را از خاک پر میکنید سپس سه یا ۴ عدد پیاز را روی خاک گلدان قرار میدهید طوری که نوک پیازها به سمت بالا باشد (البته اگرم برعکس بکارید هیچ مشکلی نداره فقط دیرتر جونه میزنه) بعد روی پیازها حدود ۲ الی سه سانت خاک بریزید و خوب آبیاری کنید.گلدان را در مکانی با دمای بین ۱۸ تا ۲۵ درجه قرار دهید حدود ۵ الی ۱۰ روز طول میکشد که جوونه ها از خاک بیرون بزنن البته این در حالی است که شرایط مناسب باشد در حالت معمولی ممکن است برخی از پیاز ها تا ۲۰ روز هم زمان ببرن تا جوانه بزند.
لازم به ذکر است بعد از جوانه زدن گیاه را زیاد آبیاری نکنید بگذارید سطح خاک خشک شود بعد آب بدهید آب دادن زیاد باعث پوسیدگی پیاز میشود و حتما دور از تابش مستقیم آفتاب باشد.
علائم خرابی دیده شده از گیاه اکسالیس و راهکارهای درمان آنها
در زمستان و برخی از شرایط سخت تابستان گیاه به خواب فرو خواهد رفت. اگر گیاه شما دچار برگ‌ریزی در زمستان شد و حس کردید گیاهتان در حال از دست رفتن است، بهتر است تمامی شاخ و برگها را قطع کنید و اجازه دهید تا گیاه شما به خواب‌رفته و خودش دوباره جوانه بزند.
زرد شدن برگهای گیاه یکی از شایع‌ترین مشکلات در این گیاه است، دلیل آن‌هم قطعاً آبیاری زیاد و کمبود مواد غذایی است.
اگر گیاه شما بیش‌ازحد قدبلند شده است دلیل آن این است که گیاه نور کافی ندارد و آن را به محلی پرنورتر منتقل کنید.
