پیشگیری از آفات زدگی, دانش مورد نیاز کشاورزان و باغداران, شناخت-آفات-قارچها-حشره-ها-لارورها-و-ویروسها

حشرات مفید مزارع و باغات

حشرات مفید مزارع و باغات دوشمن طبیعی دیگر حشرات و آفات هستند که با از بین بردن آنها چرخه دفاع طبیعت از حملات آفات و حشرات مضرر ناقص میماند و کشاورزان و باغداران، هربار برای از بین بردن آفات و حشرات مضرر مجبور به استفاده سموم خواهند شد.

 

حشرات-مفید-باغ-و-مزارع

 

حشره سرباز تیره پشت

 

حشره سرباز تیره پشت نوعی سن است که حشره ای مفید برای باغچه و دوست خوبی برای گلها و گیاهان است
حتما اسم حشره ای به نام سن را شنیده اید. سرباز تیره پشت ( spined soldier bug ) نوعی سن است که در باغچه و پیرامون گل و گیاهان زندگی میکند. این سن بر خلاف تصور عموم، برای گل و گیاهان مفید است و وجود آن مایه خوشحالی هر باغبانی باید باشد.
چرا که حشره سرباز تیره پشت شکارچی آفتها بوده و در مبارزه با آفت زدگی به کمک شما می آید. این دشمن آفت، در بسیاری از مناطق دنیا یافت میشود.

 

حشره سرباز تیره پشت چیست؟

 

حشره سرباز تیره پشت حشره ای مفید برای باغچه و دوست خوبی برای گلها و گیاهان است. این حشره رنگ خاکی تا قهوه ای دارد و اندازه آن در حدود ناخن انگشت است. سرباز تیره پشت حشره بومی امریکای شمالی محسوب میشود. ستیغ برجسته در شانه ها و پاهای این حشره مشخصه آن است.
چرخه زندگی حشره سرباز تیره پشت از تخم شروع میشود. ماده های این حشره در هر مرتبه حدود ۱۷ تا ۷۰ تخم میگذارند. نوزادان ظرف یک هفته یا کمتر سر از تخم بیرون می آورند و وارد مرحله بعدی (بین پوست اندازی) از پنج مرحله زندگی میشوند. در این مرحله نوزادان قرمز رنگ هستند و اصلا چیزی نمیخورند. الگوی رنگی آنها با بالغ شدن آنها تغییر میکند.
این حشرات از حشرات دیگر که در میان دو پوست اندازه قرار دارند، تغذیه میکند. حدود یک ماه طول میکشد تا حشره نابالغ تازه از تخم بیرون زده به یک حشره بالغ برسد. در طول زمستان حشرات بالغ در ذرات برگ ریخته بر روی زمین پنهان می مانند و اوایل بهار دوباره سر بیرون می آورند. ماده ها یک هفته پس از بیرون آمدن، حدود ۵۰۰ تخم میگذارند.

 

حشره سرباز تیره پشت چه فایده ای دارد؟

 

این حشرات شکارچیان اختصاصی نیستند و طیف گسترده از حشرات را میخورند. حشره سرباز تیره بیش از ۵۰ گونه حشره گوناگون از جمله لاروهای سوسکها و شب پره ها را میخورند. این سنهای بد بوی شکارچی یک خرطوم بلند دارند که از طریق آن بدن میزبان را سوراخ کرده و آن را می مکند.

 

حشره سرباز تیره یکی از بهترین روشهای طبیعی مبارزه با آفتها و کاهش جمعیت آنها در باغچه و زمینهای کشاورزی است. به خصوص برای محصولات کشاورزی و باغی و سویا و یونجه از وجود این حشره بهره می برند.

 

اگر چه این سن ها گاهی اوقات ممکن است شیره گیاهان را به عنوان نوشیدنی مصرف کنند اما ضرری برای گیاه ندارند و صدمه ای به آن نمیزنند و هیچ بیماری منتقل نمیکنند.

 

حشره سوسک زمینی

 

سوسکها ، این حشرات اغلب سیاه رنگ که اغلب با دیدن آن ها احساس بدی به شما می دهد و اغلب این فکر را میکنید که این موجود قطعا مضر است و باید برای از بین بردن آن تلاش کرد . علاوه بر خلاف نظر شما بیشتر سوسک ها مفید هستند و در کنترل جمعیت برخی آفات نقش مهمی دارند.

 

سوسک خاکی یا زمینی یکی از سوسک مفید در این زمینه است و با گیاه ها دوست بوده و با توجه به رژیم غذایی خاص خود در جهت کاهش جمعیت افات درختان فعالیت دارد.

 

سوسک خاکی ( Ground beetles ) از اعضای خانواده کارابید ( Carabid ) است. در حالی که تنها در امریکا حدود ۲۰۰۰ گونه مختلف سوسک خاکی وجود دارد، اما بیشتر انواع این سوسکها شب گرد هستند. این سوسکهای مفید دشمن آفت زدگی هستند و نیاز به استفاده از حشره کش و آفت کش های شیمیایی مضر برای مقابله با حشرات آفت را کاهش می دهند. سوسک خاکی در مقابله با آفتهای زیر مفید است:
  1.     شته ها
  2.     مورچه ها
  3.     مگس ها
  4.     حلزون و لیسه ها
  5.     کرم مفتولی
شاید از نظر شما مورچه نباید برای درخت مضر باشد ولی این حشره در برخی مواقع از شته ها مراقبت کرده و از عسلک ترشح شده ی بدن شته تغذیه می کنند، بنابراین با از بردن یکی از این دو ( مورچه یا شته ) می توان از جمعیت این حشرات را کاهش داد و میزان مصرف سموم را کاهش داد و بیماری دودی شدن برگ ها را در درختان مزرعه خود کاهش دهیم.
برگردیم به بحث خودمان، تعدادی از گونه های سوسک خاکی بذرهای علفهای هرز مهاجم را نیز میخورند و جلوی گسترش علفهای هرز را نیز میگیرند. شایعترین سوسک خاکی در باغچه ها انواع سوسک سیاه و سوسک قهوه ای تیره هستند که پاهای بلندی دارند.
این سوسکها به کمک پاهای بلند خود میتوانند خیلی سریع بدوند و تیغه عمودی در پشت خود دارند. اندازه سوسک خاکی از یک هشتم اینچ تا یک اینچ (۳ میلی متر تا ۲۵ میلی متر ) متغیر است.

 

سوسک خاکی در سطح خاک زندگی میکند و خود را در زیر سنگها، کنده های چوب، مالچ و سایر مواد گیاهی در طول روز پنهان میکند. این سوسکها تا ۴ سال میتوانند زندگی کنند. فصل زمستان را در زیر خاک سپری میکنند.
در نیوانگلند از سوسک خاکی به عنوان روش کنترل آفت بیولوژیکی استفاده میشود تا با جمعیت شب پره جیپسی مقابله شود.
در ایالت مین امریکا از سوسک خاکی برای مقابله با آفت زدگی محصولات بلوبری استفاده میشود. طبق پژوهشهای صورت گرفته سوسک خاکی یک روش طبیعی بیولوژیک مقابله با آفت محسوب میشود که میتواند حدود ۴۰% از آسیبهای محصولات کشاورزی پیشگیری نماید.

 

ویزگی لارو ها و تخم های سوسک های زمینی

 

چرخه زندگی سوسک خاکی چهار مرحله دگردیسی دارد که شامل تخم، لارو، شفیره و بالغ می باشد. سوسکهای بالغ در هر سال یک نسل ایجاد می کنند. سوسک خاکی ماده پس از جفت گیری حدود ۳۰ تا ۶۰۰ تخم در خاک می ریزد.
تخم گذاری معمولا در روی برگها یا داخل خاک یا مالچ انجام می شود. تخم سوسک خاکی کوچک، سفید رنگ و تخم مرغی شکل است. تنها ظرف حدود یک هفته لاروهای سوسک خاکی سر از تخم بیرون می آورند.
لارو سوسک خاکی تا حدی شبیه به هزارپا است و بدنی طویل و سیاه رنگ یا قهوه ای رنگ و بند بند دارد. با این حال لارو سوسک خاک یتنها شش پا دارد . اغلب لاروها در زیر سطح خاک قرار دارند و از حشرات آفت موجود در خاک تغذیه می کنند.
هنگامی که لاروها به حد کفایت غذا خوردند، به مرحله شفیرگی وارد میشوند و پس از آن به صورت سوسک خاکی بالغ ظاهر میشوند. بیشتر چرخه زندگی سوسک خاکی با زمان بندی طعمه های آنها مطابقت دارند.
برای مثال سوسک های خاکی که از علفهای هرز تغذیه می کنند درست هنگامی بالغ می شوند که بذر علفهای هرز رسیده و از گیاه می افتند. سوسک خاکی در سه مرحله اول چرخه زندگی خود بیشتر آسیب پذیر است.
بسیاری از تخمها، لاروها و شفیره ها توسط مواد شیمیایی حشره کش، شخم زدن و از این قبیل موارد از بین میروند. هنگامی که حشره بالغ میشود احتمال فرار آنها از خطرات بیشتر می شود.
مگس گلزار (نام علمی: Syrphidae) نام یک تیره از فروراسته مگس‌خانگی‌شکلان است. همانطور که از نام آن‌ها پیداست بیشتر آن‌ها پرواز کنان بر فراز مزارع گل مشاهده می‌شوند.حشرات بالغ از شهد و گرده گل تغذیه می‌کنند ولی لارو آن‌ها از طیف وسیعی از مواد غذایی از جمله لاشه در حال پوسیدن گیاهان و حیوانات تغذیه می‌کنند.
لارو بعضی گونه ها، شته‌ها و سایر آفات مکنده شیره گیاه را شکار می‌کنند از این رو نقش مهمی در کنترل آفات گیاهی دارند.شته ها،سالانه در سر تاسر جهان عامل ده‌ها میلیون دلار خسارت به محصولات کشاورزی هستند به همین دلیل، نقش مگس گلزار به عنوان دشمن طبیعی مهم آفات و عوامل بالقوه برای استفاده در کنترل بیولوژیکی شناخته شده‌است.
برخی گونه از انواع بالغ آنها،گرده افشان‌های مهمی می‌باشند.مگس‌های گلزار در همه قاره‌ها به جز قطب جنوب یافت می‌شوند و با وجود شباهت ظاهری به زنبور وتقلید رفتار آنها، فاقد نیش و زهر می‌باشد و این تقلید رفتار بیشتر ترفندی برای فریب دشمنان است.
Braconidae خانواده ای از زنبورهای انگلی است. پس از نزدیک به Ichneumonidae ، braconids دومین خانواده بزرگ به ترتیب Hymenoptera را تشکیل می دهند ، با حدود ۱۷۰۰۰ گونه شناخته شده و هزاران نفر دیگر که هنوز توصیف نشده است. یک تجزیه و تحلیل در کل بین ۳۰،۰۰۰ و ۵۰،۰۰۰ تخمین زده می شود ، و دیگری تخمین باریک بین ۴۲۰۰۰ تا ۴۳۰۰۰ گونه ارائه می دهد.
آخوندک (شیخک، مانتیس، Mantis)
این حشره دارای ۲۴۰۰ گونه، در ۴۳۰ جنس در ۱۵ خانواده است که بزرگترین خانوادۀ آن Mantidae نام دارد. آنها سرهای سه گوشه‌ای با چشمان مورب بر روی گردن‌های انعطاف پذیر دارند.
آخوندک را به هر یک از حشرات راسته آخوندکان (Mantodea) گویند. این حشره به نامهای فال‌بین و قاطرکُش نیز معروف است چون از آب دهان این حشره قاطر مسموم می‌شود.
آخوندک حشره‌ای است سبزفام، ملخ‌ گونه، باریک و کشیده با پاهای دراز، سر بزرگ و دو جفت بال که هنگامیکه آرام می‌ایستد پاهای خود را مانند دو دست به سمت جلو نگه می‌دارد و در این حالت از این جهت که انگار دارد دعا می‌خواند، او را در فارسی آخوندک و در بسیاری از زبان‌های فرنگی، ‎Mantis، Mantodea یا مانند آن می‌خوانند؛ چونکه Mantis واژه‌ای یونانی به معنای پیغمبر است.
برای تأکید بر این معنا حتی در زبان انگلیسی، گاه نام این جانور را با صفت «نیایشگر» هم همراه می‌کنند و آن را Praying Mantis می‌خوانند.
آخوندک ماده پس از جفت‌گیری، جنس مکمل (نر) خود را شکار و از آن تغذیه می‌کند. البته این مورد بیشتر برای آخوندک‌هایی که وضع تغذیه مناسبی نداشته‌اند صدق می‌کند.
این حشره می‌تواند مدت درازی را بدون آب و خوراک تاب آورد.
برخی از انواع آخوندک قادرند سر خود را در زاویۀ ۱۸۰ درجه به اطراف بچرخاند. آن‌ها بیشتر در لابلای شاخ و برگ درختان زندگی می‌کنند و برای فریب طعمه‌ها، خود را به شکل شاخه‌ای کوچک در می آورند.
هرگاه مگسی به نزدیک این حشره بیاید دستها را به سویش دراز کرده، آن را می‌گیرد و سپس آرام آرام به خوردنش مشغول می‌شود.
چشمان مانتیس تا ۱۰,۰۰۰ چشم کوچک ترکیبی اوماتیدا – Ommatidia دارد که دیدی استریویی با وضوح بسیار بالا به این حشره می‌دهد.
آخوندک‌ها چون حشرات زیان‌آور برای کشاورزی و باغداری را شکار میکنند، برای این پیشه‌ها سودمند هستند.
مانتیس دارای قوه بالایی در همانند سازی با محیط اطراف خود را دارد و می‌تواند خود را بشکل شاخه درخت، برگ، گل و… درآورده و منتظر طعمه گردد. میزبان‌های این شکارگر شامل: ملخ‌ها، سیرسیرک‌ها، زنبورها، پروانه‌ها، مگس‌ها و… است.
گاهی میزبان‌های خاص و غیرمعمولی هم دارند که البته از پس مانتیس‌های بزرگ جثه برمی‌آیند.
حشرات فوق در مراحل پورگی و حشره کامل، بطور مداوم سایر حشرات را شکار و از آنها تغذیه مینماید. شیخک‌ها بطور دسته جمعی، تخمهای خود را درکیسه‌های مخصوص و روی شاخه‌ی گیاهان مختلف قرار داده که در اکثر باغات و درختان به چشم میخورد و قابل تشخیص هستند.
محظه تخم (کپسول تخم) این حشرات که به اصطلاح اووتکا – Ootheca نامیده می‌شود، در طبیعت بطور مشخصی قابل تشخیص هستند (از کندن آنها خودداری کنید). در هر اووتکا، حدود ۴۰۰-۱۰ عدد تخم (بسته به نوع گونه و جنس) قرار دارد.
نکته مهم در ارتباط با این حشره اینست که گاهی در صورت عدم دسترسی به غذا، اقدام به همنوع خوراکی (Cannibalism) نموده و همچنین نکته منفی این حشرات نیز اینست که شیخک‌ها خود بدنبال طعمه نرفته و منتظر طعمه می‌مانند.
البته برای جابجایی‌های کوتاه، قادر به پرواز کردن بوسیله دو جفت بال خود می‌باشد.
دست‌های مانتیس بدلیل داشتن خارهایی تیغ مانند و بسیار سخت، در گرفتن و نگه داشتن طعمه با کارایی بسیار بالا عمل میکنند و براحتی می‌توانند در مواجهه با خطر، بعنوان ابزار دفاعی کارامد عمل کنند.
این تیغ‌ها آنچنان سخت و محکم هستند که می‌توانند باعث بریدگی بافت و خونریزی در طعمه و حتی در انسان شوند (در صورت مزاحمت انسان برای وی!).
این حشره، بعنوان یک حیوان خانگی نیز پرورش و نگهداری می‌شود. عمر متوسط هر مانتیس، حدود یکسال است.
نحوه تشخیص آخوندک (شیخک) نر و ماده از هم در طبیعت براحتی توسط شاخک‌های آنها است که در جنس نر این شاخک‌ها بلند و چسبیده به هم و در جنس ماده کوتاه و از هم باز هستند.
کرم‌های لوله‌ای، نخ‌سان‌تباران، یا نماتد (به انگلیسی: Nematode)، از مهم‌ترین جانوران می‌باشند. نخ‌سان‌تباران یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌های جانوران است که گونه‌های آن کرم‌هایی لوله‌شکل و انعطاف‌پذیر و فاقد بند و مژه یا تاژک است و پوستک غیرزنده دارند.
کرم‌های لوله‌ای یکی از متنوع‌ترین شاخههای زیست شناسی هستند. تشخیص و تمایز گونه‌های کرم لوله‌ای مشکل است بیش از ۲۸۰۰۰ گونه تا به حال شرح داده شده‌است که از این تعداد ۱۶۰۰۰ گونهٔ آن انگل هستند.
کرم‌های لوله‌ای دارای پوشش کیتینی بوده و حاوی یکسری واکوئل در جلدشان هستند این موجودات فاقد دستگاه گردش خون و تنفس هستند. کرم‌های لوله‌ای در طول عمر خود ۴ بار پوست‌اندازی می‌کنند که به این عمل پوست‌اندازی می‌گویند.
برخی از کرم‌های لوله‌ای انگل ریشه گیاهان هستند مثل نخ‌سان‌تبار ریشه چغندر قند ولی اکثر کرم‌های لوله‌ای خاکزی مفیدند.
این جانوران برای زندگی به لایه‌ای از آب نیاز دارند در خاک‌ها بیشترین تعداد جانوران خاک یا فون خاک مربوط به کرم‌های لوله‌ای است و در خاک‌هایی با مواد آلی بالا به فراوانی یافت شده و در هر متر مربع این خاک‌ها حدود ۳۰ میلیون کرم‌های لوله‌ای گزارش شده که بیشتر در لایه سطحی خاک و اطراف ریشه گیاهان (ریشه‌گاه) تجمع می‌نمایند.

 

تغذیه کرم‌های لوله‌ای

 

از نظر تغذیه‌ای روش اصلی تغذیه کرم‌های لوله‌ای به‌صورت زنده‌پروردگی است و از انواع باکتری و قارچها بدون کشتن آن‌ها تغذیه می‌نماید.
اهمیت کرم‌های لوله‌ای در زیست‌شناسی خاک به‌واسطه همین روش تغذیه آنهاست. کرم‌های لوله‌ای با تغذیه از میکروب‌های خاک جمعیت میکروبی خاک را دائماً تجدید کرده و به‌صورت فعال باقی می‌گذارد و همچنین عناصر غذایی موجود در بدن میکروب‌ها را آزاد می‌کند.
البته انواع شکارگر در بین کرم‌های لوله‌ای شناسایی شده که از پروتوزوآ‌ به عنوان شکار استفاده می‌کنند. کرم‌های لوله‌ای همه‌چیز خوار از میکروب‌ها ریشه گیاهان و شیره گیاهی تغذیه می‌کنند.
بالتوری سبز Green Lacewing)
 
بالتوری سبز در اکثر نقاط جهان فراوان‌ترین گونه بوده و لاروهای آن در پی جستجوی فعال خود، شکار را شناسایی کرده و آن را مورد حمله قرار می‌دهند. البته مدت دستیابی به شکار و مصرف آن به اندازه شکار و میزان گرسنگی لاروها و سن آنها بستگی دارد.
لاروها علاوه بر استفاده از حشرات از منابع غذایی حاوی مواد قندی مثل نکتار گلها و عسلک نیز بهره می‌برند، بنابراین در شرایط پرورش مصنوعی آنها از ساکروز استفاده می‌شود.
تهیه غذای مصنوعی برای بالتوری سبز به سهولت امکان پذیر است و این از نقاط قوت پرورش انبوه این شکارگر است زیرا استفاده تجاری از دشمنان طبیعی بستگی به امکان پرورش و هزینه‌های مربوط به آن و یا امکان جمع‌آوری آنها از محل‌های تجمع و تاثیر کاربرد آنها در کنترل آفات دارد.
البته در برنامه‌های کنترل بیولوژیک بایستی نسبت رهاسازی شکارگر به شکار نیز در نظر گرفته شود که این نسبت به درجه آلودگی آفت، حضور سایر عوامل کنترل بیولوژیک، روش رهاسازی و مرحله‌ای از زندگی شکارگر که رهاسازی می‌شود بستگی دارد.
یکی از خانواده‌های مهم بالتوری Chreysopidae می‌باشد و دارای گونه‌های فراوانی است که گونه Chrysoperla carnea به دلیل قدرت شکارگری بالایی که دارد در تولید انبوه در انسکتاریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حشرات در مرحله لاروی از حشرات آفت تغذیه می کنند.
رژیم غذایی آنها به گونه ای است که از خون (همولنف) میزبان تغذیه می کنند.
لاروهای بالتوری بعنوان شکارچی محسوب شده وبا تغذیه از آفاتی چون: شته، شپشک‌های نباتی و سایر حشرات مکنده و تخم شب پره‌ها، باعث کاهش جمعیت آفات می‌شوند.
تخم بالتوری‌ها، دارای ساقه ابریشمی نسبتا بلندی است که بوسیله آن روی برگ و ساقه و یا شاخه درختان چسبانده میشود که به وفور در طبیعت می‌توان یافت. حشرات کامل بالتوری، از دانه‌های گرده، شهدهای نباتی و عسلک دفعی توسط شته‌ها، تغذیه می‌نماید.
زمستان گذرانی این حشره به صورت حشره کامل می‌باشد. این حشره در فصل زمستان به رنگ روشن در آمده و در شکاف و تنه و زیر برگها و شاخه‌های درختان و علفهای هرز و شیروان‌هایی منازل و… زمستان را سپری می‌کند.
حشرات کامل تخمهای خود را بر روی پارچه ابریشمی و سفید رنگی قرار می دهند. درحالیکه تخم‌هایشان سبز رنگ و بیضوی است. طول بدن حشره کامل ۱۵ میلیمتر و بالهای آن بلندتر از طول بدن می‌باشند.
یکی از مهمترین خصوصیات این حشره آن است که طول عمر زیادی دارد ضمن آنکه از قدرت پرواز و جابجایی بالایی هم برخوردار است. علاوه بر این تعداد تخم تولید شده و تعداد دفعات تخم ریزی هم زیاد می‌باشد.
عمر حشره کامل طولانی و حدود ۳-۱ ماه است که در طی این مدت بسته به گونۀ بالتوری ۶۰۰-۳۰۰ عدد تخم می‌گذارد.
شفیره‌های این حشره داخل پیلۀ سفید رنگی تشکیل می‌شوند. شفیرۀ بالتوری تقریبا گرد بود و در شکاف و زیر پوست درختان به سر می‌برند.
فعالیت حشرۀ کامل، روزانه بوده و همچنین به هنگام غروب و شب هم به پرواز درمی‌آید ضمن آنکه به طرف نور نیز کشیده می‌شود.
بدن لاروها سوسماری شکل بوده و قسمت قفسه سینه آن متورم است. آرواره‌های آن داسی شکل و کاملا رشد یافته هستند.
این حشره قادر است در شرایط مطلوب در زمان لاروی خود از ۶۰۰ پوره پسیل تغذیه کند.
هم اکنون بالتوری سبز در بسیاری نقاط جهان بصورت تجاری تولید و در اختیار کشاورزان و گلخانه داران قرار می‌گیرد. این حشره مفید در بیش از ۱۳۰ کمپانی در آمریکای شمالی و ۳۶ کمپانی در اروپا، همچنین در آمریکای جنوبی و مرکزی، آسیا و استرالیا تولید و عرضه می‌شود.
یکی از بهترین روش‌های مبارزه با آفت پسیل پسته، کنترل بیولوژیک است که یکی از عوامل مفید کنترل کننده، حشره بالتوری سبز است. بالتوری از حشرات کامل و نیز لارو حشرات از مرحله پوره و تخم پسیل تغذیه می‌کند و به صورت طبیعی در باغ‌های سمپاشی نشده و یا کمتر سمپاشی شده دیده می‌شود.
لارو بالتوری، بسیار پرخور بوده و به طور طبیعی از بندپایان کوچک که دارای بدنی نرم هستند مانند شته‌ها، گونه‌های مختلفی از شپشک‌ها، زنجرک‌ها، مگس‌های سفید، پسیل‌ها و شپشک‌های چوب و انبار تغذیه می‌کنند.
در محیط گلخانه که فضا کاملاً بسته، مساحت کم و شرایط کنترل شده و مطابق با نیازهای رشدی گیاه است و معمولاً فقط یک گونه محصول در آن رشد می‌کند، این مسئله باعث ایجاد شرایط مطلوب برای آفاتی شده است که به این محصولات و به محیط گلخانه سازگار شده‌اند.
بنابراین استفاده از یک دشمن طبیعی قوی نظیر بالتوری سبز که دارای پتانسیل بالقوه‌ای در کنترل آفات گلخانه‌ای است، مورد توجه قرار گرفته است.
در صورتیکه از تخم این شکارگر برای رهاسازی استفاده شود، باید تعداد تخم بیشتری در مقایسه با تعداد لاروها بکار برد که دلیل اصلی آن همخواری و کاهش بعدی میزان تفریخ تخم می‌باشد.
در رهاسازی بالتوری سبز از تخم، لارو و حشره کامل استفاده می‌شود. لاروهای سنین دوم و سوم، موثرترین مراحل بوده و ۲۰-۱۵ برابر تخم، جمعیت آفت را کاهش می‌دهند و تعداد رهاسازی‌ها کمتر است ولی حمل و نقل تخم آسانتر، هزینه تولید آن کمتر و مدت انبارداری آن بیشتر است. باید در نظر داشت که لاروهای بالتوری سبز دارای همخواری بوده و جابجایی آنها با هم مشکل است.
کفشدوزک Lady Beetle , Ladybug

 

پینه دوز یا کفشدوزک با نام تیره کوکسینلیدها (Coccinellidae)، جزء سوسک‌ها به حساب می‌آیند و اندازه‌ای معادل ۱۸-۰.۸ میلیمتر دارند. آن‌ها معمولاً به رنگ زرد، نارنجی، یا قرمز با لکه‌های کوچک سیاه بر روی بال‌پوششان، پاهایی سیاه رنگ و دارای دو شاخک در سر هستند. با تقریباً ۴۵۰۰ گونه، افراد خانوادهٔ کفش‌دوزک‌ها از قدیم نشانه بخت و اقبال بودند.

 

طول عمر مفید آنها در حیات وحش بین ۳-۲ سال است (در صورت عدم سم پاشی!)
کفشدوزک ها دگردیسی کامل دارند و دارای تخم، چهار سن لاروی، شفیره و حشره کامل هستند. یک کفشدوزک بالغ گرسنه روزانه تا بیش از ۵۰ حشره آفت را می بلعد و یک کفشدوزک در طول عمرش حدود ۵۰۰۰ آفت را می‌خورد.
این حشرات، در تمام مراحل رشدی خود، (لارو و حشره کامل) شکارچی بوده و با اشتهای فراوان از آفات مخصوصا شته‌ها و شپشکهای نباتی تغذیه می‌کنند و با کنترل این آفات، علاوه بر کنترل مستقیم آنها، بطور غیرمستقیم نیز بر روی کاهش قارچ و افزایش سرزندگی گیاهان نیز تاثیر مثبت دارند.
کفشدوزک‌ها در اکثر مواقع، بر روی گیاهان مختلف در طبیعت و مزارع و باغات که مورد هجوم آفات مکنده قرار گرفته‌اند، به چشم میخورند. نکته مهم در این ارتباط اینست که چنانچه مقدار غذای کافی از میزبانان متفاوت در محل زندگی این حشرات مفید موجود نباشد، جهت بقاء نسل و بطور طبیعی به سایر مناطق مهاجرت می‌نماید.
در حال حاضر در قسمتهای شمالی کشور از کفشدوزک‌ها جهت مبارزه با آفاتی چون: شپشکهای استرالیائی و آردآلود بر روی چای و مرکبات استفاده فراوان می‌نمایند.
اما کفش‌دوزک‌هایی نظیر سوسک کدو و سوسک سویا (لوبیای مکزیکی) نیز وجود دارند که به جای حشرات، گیاهان خوراکی را می‌خورند و آسیب قابل توجهی به باغ‌ها می‌رسانند.
کفشدوزک ها در میان کلنی (گروه انبوه) شته‌ها تخم‌گذاری می‌کنند. به این طریق هنگامی که تخم‌ها شکسته می‌شوند، لاروهای کفشدوزک (حالت اولیه و کرم مانند کفشدوزک) بلافاصله غذا خوردن را شروع می‌کنند. و یا تخم‌های خود را در داخل شکم شته‌ها قرار می‌دهند.
کفشدوزک می‌تواند مایعی (زردرنگ، بد مزه، بد بو و کمی سمی) از میان بندپاهای خود ترشح کند که طعم این حشرات را بسیار بد می‌کند. رنگ قرمز کفشدوزک برای حیواناتی که قبلاً خوردن آن‌ها را امتحان کرده‌اند، پیام “من بد مزه هستم” را یادآوری می‌کند.
در صورت وجود تهدید، کفشدوزک ممکن است خود را به مردن بزند و همزمان مایع بد بو و بد طعم را برای حفاظت از خود ترشح کند.
کفشدوزک ها اگر چه نمی‌توانند همانند پشه و کک انسان را نیش بزنند ولی می‌توانند با آرواره‌های خود گاز بگیرند. در بیشتر گونه‌ها، شما حتی متوجه گاز گرفتن آن‌ها هم نخواهید شد و هیچ‌گونه دردی را حس نمی‌کنید.
بعضی مواقع تجمع کفشدوزک ها بر روی گیاه به علت تغذیه آنها از حشرات ریزی مانند لاروهای بال ریشکدارن است که به اشتباه به حساب گیاهخواری آنها گذاشته می شود. گاهی اوقات گیاهخواری وسیله ای برای تأمین آب بدن است که مخصوصاً در اوایل بهار پس از خروج از حشرات کامل از محل‌های زمستان گذرانی و تغذیه آنها از برگ های جوان قابل مشاهده است.
کفشدوزک ها هم نوع خوار نیز هستند. در صورت کم یاب شدن غذا، کفشدوزک ها هر کاری که برای زنده ماندن لازم باشد انجام می‌دهند، حتی اگر این کار به معنی خوردن یکدیگر باشد.
کفشدوزک گرسنه در صورت مواجهه با یکی از هم نوعان خود، آن‌ها را نیز یک وعده غذایی به شمار می‌آورد. کفشدوزک‌های تازه به بلوغ رسیده یا لاروهایی که تازه پوست‌انداخته‌اند به اندازه کافی برای جویدن نرم هستند.
تخم‌ها یا شفیره‌ها نیز منبع تأمین پروتئین برای کفشدوزک هایی است که سهم شته‌هایشان را تمام کرده‌اند.
نحوه پرواز کفشدوزک به این شکل است که به هنگام پرواز بالپوش ها بالا رفته و اجازه می‌دهند بال‌های توری زیر آن باز شوند.
بال‌ها به هنگام پرواز با سرعت زیاد از جلو به سمت عقب حرکت می‌کنند. در هر ثانیه ۸۵ بار این حرکت رفت و برگشتی انجام می‌شود. هنگام فرود نیز دوباره بال‌ها جمع شده و به زیر بالپوش می روند.