نام گیاه:نخل راپیس
نام علمی : Rhapis Excelsa
خانواده : اریکاسه ، Arecaceae
بومی منطقه : جنوب چین و تایوان
نام های دیگر: Lady Palms , Aristocratic Lady Palm
حداکثر رشد:۳الی ۴ متر
قطرساقه ها:۱الی ۳ سانتیمتر
نخل راپیس
این گیاه چندین ساقه دارد و ساقه ها در کنار هم از بخش زیر زمینی منشا می گیرند و رشد می کنند.
نخل رافیس گیاهی بسیار مقاوم برای شرایط خانگی است و چون نگهداری آن بسیار ساده است به Lady palm مشهور شده‌است. چون در هر هوای خشک و مرطوبی و در هر دمای معمولی دوام آورده و رشد میکند. همچنین به بیشتر آفات گیاهی مقاومت دارد.
یکی از گیاهان تصفیه کننده هوای منزل تایید شده از سوی تحقیقاتی ناسا میباشد که مواد سمی موجود در هوای خانه را تصفیه میکند.
از این نخل در ایران کمتر استفاده شده‌است. و دیگر اعضای خانواده نخلها بیشتر رایج هستند. اصولا این گونه نخلها که برگهای براق و کلفتی دارند به نور بیشتری نیازمند هستند و آبیاری قبل از خشک شدن سطح خاک یا هنگامی که خاک میخواهد خشک بشود بهتر است انجام شود.
محدوده دمایی مورد نیاز این گیاهان فرق میکند و گاهی تا صفر درجه نیز مقاومت نشان میدهند ولی اصولا بهتر است در زمستان در مکان سرپوشیده نگهداری شوند.
در انواع مختلف این گیاه برگها می‌توانند از نظر طول و همچنین عرض مختلف و متفاوت باشند یعنی برخی برگهایی پهن تر و برخی برگهایی باریک تر دارند . به طور کل طول برگها در بین انواع مختلف این گیاه بین ۲۰ الی ۶۰ سانتیمتر متغیر است.
این گیاه زیبا برای اولین بار از سوی ژاپنی ها برای تزیین کاخ ها گسترش و محبوبیت یافت و سپس به اروپا ، و بعد از آن به امریکا راه یافت. به دلیل نیاز به نور کم و رطوبت متوسط ، گزینه مناسبی برای تزیین ادارات و مراکز و داخل ساختمان می باشد.
شرایط نگهداری از نخل راپیس:
آبیاری نخل راپیس:
برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه ، بهتر است آبیاری گیاه زمانی انجام شود که سطح خاک گلدان تا عمق حدود ۳-۲ سانیمتری خشک شده باشد و سپس گیاه را آبیاری کرد. کمبود آبیاری موجب خشکیدگی نوک و حاشیه برگها و افتادگی برگها می شود اما زیاده روی در آبیاری موجب پوسیدگی ریشه ها خواهد شد که در نتیجه آن بر روی برگها نواحی قرمز قهوه ای ایجاد می شود و برگها به تدریج زرد رنگ و ساقه ها از ناحیه اتصال به خاک خم می شوند و در نهایت گیاه از بین می رود.
نورمناسب رشد نخل راپیس:
مکانهای نیمه سایه را دوست دارد یعنی مکانهایی که در طی روز حدود ۵-۴ ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشند اما در عصر هنگام از سایه برخوردار باشند. اگر میزان نور زیاد باشد برگها سبز-زرد رنگ خواهند شد. مکانهایی که بیش از اندازه سایه هستند نیز موجب عدم استحکام برگسار و کم رنگ شدن رنگ آنها می شود.
دمای مناسب رشد نخل راپیس:
نخلهای راپیس حداقل دمایی که می توانند تحمل کنند حدود ۵- درجه سانتیگراد است البته در این دما به احتمال قوی قسمت هوایی گیاه از بین می رود اما احتمال زنده ماندن قسمت طوقه و قسمت زیرزمینی وجود دارد.
از نظر گرما نیز گیاه نسبتا مقاومی است و می تواند گرمای هوا را تا حدود ۳۷ به خوبی تحمل کند البته زمانی که هوا تا به این حد گرم است بهتر است که مکان نگهداری آن به دور از تابش نور مستقیم آفتاب بخصوص از ظهر به بعد باشد. بهترین دما برای رشد این گیاهان ۲۶-۱۵ درجه سانتیگراد است. توجه کنید که برخی انواع این گیاهان دارای برگهای ابلق هستند که این نمونه ها به مکانی خنک تر در مقایسه با نمونه های معمولی نیاز دارند.
خاک نخل راپیس:
نخل راپیس به خاکی سبک با زهکش خوب، به همراه مقداری مواد ارگانیک همانند خاک برگ و همچنین کمی اسیدی نیاز دارد. بنابراین می توان از مخلوطی همانند خاک برگ+شن+پیت موس برای این گیاه استفاده کرد.
همچنین استفاده از قلمه سنگهای کوچک و یا تکه های سفال شکسته به ارتفاع ۵-۳ سانتیمتر در کف گلدان به زهکش بهتر خاک گلدان کمک میکند.
کوددهی نخل راپیس:
نخلهای راپیس رشد کندی دارد بنابراین به کود کمی نیاز دارند .
ولی می توان با فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ با نصف دُز و یا یک چهارم دُز۲۰-۲۰-۲۰ هر ماه فقط یکبار دوران رشد یعنی بهار و تابستان انجام دهید و حتما در طی پاییز و زمستان از کوددهی صرفه نظر کنید.
تعویض گلدان نخل راپیس:
تعویض گلدان این گیاهان را نیز به دلیل اینکه رشدی کند و آهسته دارند و همچنین با توجه به اینکه با متراکم بودن ریشه هایشان مشکلی ندارند می توان هر دو سال یکبار انجام داد.
تکثیر نخل راپیس:
متداولترین روش تکثیر ، عمل تقسیم است که می توان آنرا در طی بهار و یا اوایل تابستان انجام داد و همچنین حداقل فاصله برای تقسیم یک گیاه هر دو سال یکبار است.
برای تقسیم می بایست گیاه را ابتدا از گلدان در آورد اما از آنجایی که توده ریشه معمولا بسیار در هم فرو رفته است و متراکم است میبایست با کمک یک وسیله تیز همانند قیچی باغبانی توده ریشه را تقسیم کرد و سپس هر قسمت را در گلدانی جداگانه کاشت. بعد از تقسیم گاهی بهتر است که از تعداد برگهای هر گیاه کم کرد تا از میزان از دست دهی آب و در نتیجه استرس بیشتر جلوگیری شود.
هرس نخل راپیس:
به هرس خاصی نیاز ندارد مگر جدا کردن برگهای مسن که به شکل طبیعی زرد شده اند و یا جدا کردن برگها و ساقه هایی که صدمات فیزیکی دیده اند و یا به دلیل سرما از بین رفته اند.
آفات و بیماری نخل راپیس:
نخل راپیس به اکثر بیماریها و آفات مصونیت دارد و بندرت شته ، کنه، شپشک آرد آلود،لکه برگی قارچی و یا باکتریایی و همچنین پوسیدگی ریشه میتوان دید.