اکثر کشاورزان نمی دانند کلات چیست و فرق کودهای کلاته با کودهای معمولی در کجاست و کودهای کلاته چه محاسنی دارند!کلمه کلات (chalate) از واژه یونانی chele مشتق شده و مترادف با واژه Claw بمعنای چنگ زدن و نگهداشتن چیزی توسط چنگال است. کلات سازی زمانی صورت می پذیرد که مولکولهای بزرگ مخصوص دارای چندین نقطه اتصال (مانند EDTA) با یک micro nutrient باند می شوند.
فرم کلات یک عنصر فرمی حفاظت شده است و سایر عناصر نمی توانند مزاحمتی در جذب یک عنصر کلات شده ایجاد کنند. فرم کلات یک عنصر در مقایسه با فرم معمولی آن بسیار راحت تر و سریعتر توسط گیاه جذب می شود.بسیاری از عناصر micro nutrient زمانی که بفرم کلاته در بیایند بسیار بهتر از فرم معمولی شان در خاک توسط گیاه جذب می شوند. جذب بسیاری از عناصر توسط ریشه در نتیجه اختلاف بار الکتریکی عنصر با کانال های جذبی موجود در ریشه صورت می پذیرد.
عنصری که بفرم کلاته در آمده باشد پتانسیل بار بیشتری ایجاد خواهد کرد و در نتیجه بیشتر و بهتر از کانالهای ریشه عبور می کند.
معمولترین و اولین عامل کلات کننده در EDTA در کود های مورد استفاده به صورت مصرف در خاک و همچنین به صورت محلول پاشی است .
اما اگر در ph بالاتر از ۷ قرار گیرد ساختمانش از بین می رود و باز میشود.
پنج دسته از انواع ترکیبات کلات ساز شامل:
کلات های مصنوعی (شامل: EDDHA,DTPA,EDTA )
لیگنوسولفونات ها که از لیگنین مشتق می شوند و کاربرد زیادی برای محلول پاشی ندارد .
این ترکیبات عمدتا در مصارف خاکی استفاده میشود . به دلیل بزرگ بودن اندازه مولکول سوپر کلاته ها که با GA3 کلات شده و مورد استفاده در کودهای سوسپانسیون است.
هیومیک و فولویک اسید که هیومیک به دلیل وزن بالای خود عمدتا” مصرف خاکی دارد.
اسید های آمینه (پروتئین).
مزایای استفاده از کود کلات :
افزایش دسترسی گیاه به مواد معدنی ریز مغذی
مانع از تثبیت عناصر معدنی ریز مغذی خصوصا” در شرایط قلیایی خاک
