سفیدک سطحی به انگلیسی: Powdery mildew یکی از انواع بیماری‌های درختان است. این نوع بیماری در اثر یک نوع قارچ ایجاد میشود. بیماری از یک نقطه آغاز شده و بتدریج به تمام گیاه سرایت کرده و گسترش می‌یابد. شکل ظاهری برگ در بیماری سفیدک سطحی، سفید رنگ شده و حالتی مشابه پاشیده شدن آرد بر روی برگ به وجود می‌آید و تشخیص آن نسبتاً آسان است. سفیدک پودری بخصوص به موی انگور و گندم و همچنین سبزیجات آسیب می‌رساند.
دیگر نامهای رایج سفیدک سطحی:سفیدک پودری و یا سفیدک ظاهری که به زبان تُرکی در مناطق مختلف به چور، آق ، قاریا و به اسامی محلی گوناگون سیاه بور، بادزدگی، گردزدگی ، شته ، شفته ، گردابی،دردک و… نامیده میشود.
سفیدک پودری در گیاهان آپارتمانی یک بیماری قارچی است. این بیماری در آغاز سبب تولید لکه‌های دایره مانند سفید پودری روی برگ‌های گیاهان میشود. زمانی که بیماری گسترش پیدا کرد، تمامی بدنه‌ی گیاه میتواند آلوده به قارچ سفید پف دار شود. در آخر، تمام اجزای گیاه میتواند تسلیم این بیماری شده و از بین برود. این بیماری بسیار مسری است و زمانی که یک بخش گیاه آلوده میشود در صورت مبارزه نکردن، بیماری میتواند بقیه‌ی گیاه را نیز آلوده کند. همچنین سفیدک پودری میتواند دیگر گیاهان شما را آلوده کند.
سفیدک پودری که بر روی گیاهان آپارتمانی ایجاد میشود نیازمند دمای حدود (۳۵درجه‌ی سانتیگراد) است. این بیماری زمانی ایجاد میشود که گردش هوا به طور نامناسبی صورت بگیرد و شرایط نور برای گیاه کم باشد. اجزای میسیلیومی (رشته مانند) در هاگ‌های قارچ، منبع ایجاد فرم‌های سفید و پف‌دار روی گیاهان هستند. زمانی که آب روی گیاه پاشیده میشود، هاگ‌ها در هوا منتشر می‌شوند. کنترل بیماری سفیدک پودری در خانه به دلیل حالت تهاجمی و مسری این بیماری، امری ضروری است.
روشهای از بین بردن سفیدک پودری
باروش ارگانیک :
با یک دستمال نم دار برگ و شاخه‌های قارچ گرفته را از سفیدک پاک کنید. گیاه را در معرض هوا قرار دهید. در بیشتر مواقع اگر سفیدک پودری بیش از اندازه پیشرفت کرده باشد با روشهای فیزیکی کنترل نمیشود و باید از روشهای شیمیایی استفاده کرد.
با روش شیمیایی:
برای این کار از ترکیبات و مواد شیمیایی مختلفی استفاده به عمل آمده است که می‌توان به گوگرد ، الوزال ، کاراتان اشاره کرد.
از سم پنکونازول توپاس به نسبت ۱۰۰ سی سی در ۵۰۰ لیتر آب استفاده کنید. ۱ سی سی در ۵ لیتر آب. سعی کنید تمامی قسمت‌های گیاه را سمپاشی کنید. می توان ۱ قاشق جوش شیرین نیز در محلول حل کرد.
ویا از گوگرد پودری بر روی گیاه پاشیده میشود منتها باید در ایام سرد و بیرون از گلخانه باشد
از کود کی تی سول ترکیبی از گوگرد با پتاسیم هم میشود استفاده کرد
فرم جنسی پاتوژن یک آسکومیست و فرم غیر جنسی یک دئوترومیست است. پاتوژن بصورت میسلیوم روی شاخه ها و همچنین بصورت اندامهای جنسی(کلیستوتسیوم) در برگ های ریخته شده پای درختان زمستان گذرانی می کنند. در فصل بهار آلودگی توسط میسلیوم شروع می شود. از میسلیوم های موجود در سطح میزبان کنیدیوفور های حامل کنیدی ها منشا می گیرند و کنیدی ها پس از جدا شدن از کنیدیوفور ها توسط باد و دیگر ناقلین جابجا شده و آلودگی بدین صورت در فصل بهار و تابستان انتشار می یابد. آلودگی در دمای ۳۵-۵ درجه سانتی گراد و در رطوبت بالای ٪۳۰ امکان پذیر است. دمای اپتیمم برای آلودگی ۲۵ درجه سانتی گراد است. باران سبب توقف فعالیت پاتوژن می شود.
مناطق انتشار در ایران
در ایران بیماری سفیدک مو در نقاط آذربایجان ، خراسان و اطراف تهران ، زنجان ، اراک ، قزوین ، اصفهان ، ارومیه ، فارس ، کاشان ، کرمانشاه ، گلپایگان ، خرم آباد ، محلات و بطور کلی در کلیه استانهای ایران در تمام نقاط انگورخیز ایران به چشم می‌خورد
